Jongeren en alcohol: Een complexe relatie

Alcoholgebruik onder jongeren trekt al jaren de aandacht van ouders, opvoeders, beleidsmakers en onderzoekers. Vooral door excessen als ‘coma zuipen’ en alcoholvergiftiging die kan leiden tot ziekenhuisopname.

Hoewel het drinken van alcohol door veel mensen gezien wordt als iets dat bij volwassen worden hoort, zijn de gevolgen van alcoholgebruik op jonge leeftijd niet te onderschatten. Dit artikel onderzoekt de redenen waarom jongeren alcohol drinken, de risico's die ermee gepaard gaan en mogelijke preventieve maatregelen.

Waarom drinken jongeren alcohol?

Een belangrijke reden is de sociale druk die veel jongeren ervaren. Vrienden en leeftijdsgenoten spelen een grote rol in hun drinkgedrag. De wens om erbij te horen en niet buitengesloten te worden, kan ervoor zorgen dat jongeren alcohol gaan drinken, zelfs als ze dat eigenlijk niet willen.

Ook nieuwsgierigheid speelt een rol. Jongeren zijn van nature nieuwsgierig en willen nieuwe ervaringen opdoen in de 'volwassen wereld’, zoals het drinken van alcohol, roken of vapen. Deze ervaringen zijn echter niet zonder risico's.

Jongeren worden daarnaast ook beïnvloed door ouders en familie. Het drinkgedrag van ouders en andere familieleden heeft een voorbeeldfunctie. Als jongeren zien dat hun ouders regelmatig drinken, kunnen zij dit gedrag gaan kopiëren.

Tot slot stimuleren media en reclame het gebruik van alcohol: In films en op sociale media wordt alcohol vaak geassocieerd met plezier, ontspanning en succes. Dit spreekt veel jongeren aan.

Risico's van alcoholgebruik bij jongeren

Het drinken van alcohol op jonge leeftijd brengt verschillende risico's met zich mee op de volgende vlakken:

Gezondheidsproblemen

Jongeren zijn gevoeliger voor de schadelijke effecten van alcohol omdat hun lichaam en hersenen nog in ontwikkeling zijn. Overmatig alcoholgebruik kan leiden tot hersenschade, leverproblemen en een verhoogd risico op verslaving.

Ongewenst gedrag

Alcohol vermindert de remmingen en kan leiden tot risicovol gedrag zoals onbeschermde seks, geweld en rijden onder invloed.

Schoolprestaties

Regelmatig alcoholgebruik kan de schoolprestaties negatief beïnvloeden. Jongeren die drinken, hebben vaak meer moeite met concentratie en geheugen, wat hun leervermogen schaadt.

Psychische problemen

Er is een verband tussen alcoholgebruik en psychische problemen zoals depressie en angst. Jongeren die drinken, lopen een groter risico om deze problemen te ontwikkelen.

Preventieve maatregelen

Er zijn verschillende strategieën die kunnen helpen om alcoholgebruik onder jongeren te voorkomen of te verminderen:

Voorlichting en educatie

Het is belangrijk om jongeren te informeren over de risico's van alcoholgebruik. Scholen kunnen een cruciale rol spelen door voorlichtingsprogramma's aan te bieden die zich richten op de gevolgen van alcohol en het ontwikkelen van vaardigheden om weerstand te bieden aan sociale druk.

Ouderbetrokkenheid

Ouders hebben een belangrijke rol in het voorkomen van alcoholgebruik bij hun kinderen. Door open en eerlijke gesprekken te voeren en duidelijke regels en verwachtingen te stellen, maar ook door zelf het goede voorbeeld te geven door niet of met mate te drinken.

Strengere wetgeving

Het handhaven van de minimumleeftijd van 18 jaar voor alcoholconsumptie en het beperken van de beschikbaarheid van alcohol voor jongeren kunnen effectieve maatregelen zijn. Strengere controles op de verkoop van alcohol aan minderjarigen en hogere boetes voor overtredingen kunnen ook bijdragen aan het verminderen van alcoholgebruik onder jongeren.

Positieve alternatieven

Het aanbieden van positieve alternatieven voor alcoholgebruik, zoals sportactiviteiten, hobby's en andere recreatieve bezigheden, kan jongeren helpen om gezonde keuzes te maken en de verleiding van alcohol te weerstaan. Ten slotte is geen alcohol drinken altijd beter voor de gezondheid, ook voor volwassenen.

Zelfhulpprogramma stoppen met drinken

Minderdrinken heeft een gratis zelfhulpprogramma ontwikkeld voor iedereen van 18 jaar en ouder, waarbij je kan stoppen met drinken. In deze online cursus kan je op je eigen tempo inzicht krijgen in je alcoholgebruik en hoe je dit kan minderen of stoppen. Merk je dat je het toch lastig vindt om dit in je eentje te doen? Dan kan je anoniem terecht bij een van onze psychologen. Start de zelftest en begin vandaag nog aan het zelfhulpprogramma.

Dit artikel is geschreven door Denise Lemaire

Mijn naam is Denise Lemaire en ik ben in 1996 afgestudeerd als psycholoog. Sindsdien ben ik met name actief als psychologisch begeleider en behandelaar in online 1-op-1 trajecten en schrijf ik over alcohol voor minderdrinken.nl.